کوکسیدیوز: بیماری شایع در طیور
معرفی بیماری کوکسیدیوز
کوکسیدیوز یکی از بیماری‌های شایع در پرندگان است که توسط آغازیان (گونه‌های آیمریا) ایجاد می‌شود و روده طیور را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این انگل‌ها کاملاً اختصاصی عمل می‌کنند؛ به‌طوری‌که کوکسیدیاهایی که مرغ را آلوده می‌کنند، توانایی آلوده کردن بوقلمون را ندارند و بالعکس. دو یا چند گونه از آیمریاها بیشترین آلودگی را در طیور ایجاد می‌کنند. این بیماری به‌ویژه در پرندگانی که در بستر پرورش داده می‌شوند، شایع است، اما ممکن است در پرندگانی که در قفس نگهداری می‌شوند نیز مشاهده شود.
چرخه زندگی این انگل با مصرف اووسیست‌های اسپورله‌شده (تخم‌ها) توسط پرندگان آغاز می‌شود. این چرخه معمولاً طی 4 تا 6 روز تکمیل می‌شود. یک اووسیست بالغ حاوی 4 اسپوروسیست است و هر اسپوروسیست شامل دو اسپوروزوآیت است؛ به عبارتی هر اووسیت در مجموع 8 اسپوروزوآیت دارد. این تخم‌ها می‌توانند در شرایط گرم و مرطوب در کمتر از 48 ساعت اسپوروله شوند و مجدداً توسط پرنده مصرف شوند.
نشانه‌های بالینی کوکسیدیوز
پرندگان مبتلا به کوکسیدیوز معمولاً علائم زیر را نشان می‌دهند:
- کم‌خونی
- پرهای ژولیده و لرزش بدن
- افسردگی
- تاج و ریش رنگ‌پریده (به‌دلیل از دست دادن خون در روده)
میزان تلفات به‌ویژه در پرندگان جوان می‌تواند به‌طور قابل توجهی افزایش یابد. گونه‌های مختلف آیمریا بخش‌های مختلفی از روده را تحت تأثیر قرار می‌دهند. به‌عنوان مثال، آیمریا تنلا در مرغ منجر به خونریزی‌های سکومی و تشکیل هسته‌های سکومی می‌شود.
روش‌های تشخیص کوکسیدیوز
تشخیص کوکسیدیوز از طریق روش‌های زیر انجام می‌شود:
- بررسی جراحات ماکروسکوپیک
- شناورسازی مدفوع
- بررسی هیستوپاتولوژی برای اثبات وجود مراحل جنسی یا غیرجنسی انگل در بافت روده
روش جایگزین دیگر شامل باز کردن بخشی از روده، برداشتن مقداری از موکوس و مشاهده آن زیر میکروسکوپ با لنز 40 برای تشخیص اووسیست‌ها است. در صورت مشاهده اووسیست، نمونه به بیماری کوکسیدیوز مبتلا است.
پیشگیری و درمان کوکسیدیوز
برای پیشگیری و کنترل کوکسیدیوز در گله‌ها از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
داروهای ضدکوکسیدیوز:
- کوکسیدیو ساید: کشتن انگل
- کوکسیدیو استات: کاهش رشد انگل
این داروها به‌صورت چرخشی هر شش ماه یک بار استفاده می‌شوند تا از مقاومت انگل نسبت به داروها جلوگیری شود.
واکسن‌های زنده و کشته کوکسیدیوز:
این واکسن‌ها شامل شش گونه از آیمریا هستند و در مزارع با آلودگی شدید استفاده می‌شوند.روش‌های محیطی برای کنترل اووسیت‌ها:
- از بین بردن اووسیت‌ها در محیط پرورشی
- استفاده از بسترهایی با عمق مناسب و نمک‌پاشی کف آن با مقدار 27 تا 36 کیلوگرم سنگ نمک برای هر 30 متر مربع
- تعویض بستر بین دوره‌های پرورشی یا برداشتن حداقل 7 سانتی‌متر از بالای بستر و جایگزین کردن آن
نتیجه‌گیری
کوکسیدیوز به‌عنوان یک بیماری شایع و مخرب در طیور شناخته می‌شود که می‌تواند با مدیریت صحیح دارویی و محیطی کنترل شود. آگاهی از چرخه زندگی انگل، علائم بالینی و استفاده از روش‌های پیشگیری و درمان مؤثر می‌تواند تأثیرات این بیماری را به حداقل برساند.
برای اطلاعات بیشتر و استفاده از خدمات تخصصی در زمینه پیشگیری از بیماری‌های طیور، می‌توانید با شرکت آرتا تجارت فرساد پارسه تماس بگیرید.